Przymierzalnia pasów cnoty

Relacja z Helmutem Kajzarem wprowadziła Zarębskiego w środowisko teatralne i przełożyła się na współpracę z innymi reżyserami teatralnymi. Do współpracy zaprosił go m.in. Kazimierz Braun, ówczesny dyrektor Teatru Współczesnego we Wrocławiu. Zarębski stworzył oprawę plastyczną do sztuki Tadeusza Różewicza Przyrost naturalny w reżyserii Brauna. Wrocławska prapremiera odbyła się 30 grudnia 1979 roku i odniosła duży sukces, potem spektakl grany był w Irlandii (Dublin), Hiszpanii (Sitges), a także po 10 latach od polskiej premiery w Chicago w A Theatre Work Progress.

Był to spektakl interaktywny, angażujący publiczność w jego przebieg. Realizacje  w poszczególnych krajach nieco różniły się od siebie. We Wrocławiu spektakl był najbardziej rozbudowany i odbywał się w różnych pomieszczeniach teatru, dotąd niedostępnych dla publiczności, takich jak rekwizytornia czy piwnica. Publiczność przechodziła z jednego miejsca do drugiego, gdzie odbywały się kolejne sceny.  W odsłonie hiszpańskiej spektakl rozpoczynał się na plaży – naga kobieta wychodzi z morza, poza tym akcja toczyła się na stacji kolejowej, na ulicach miasta i dopiero na koniec w teatrze.

Interwencje Zarębskiego polegały na wizualny rozgrywaniu poszczególnych epizodów; sztuka Różewicza dotyczyła dziejowego problemu przyrostu naturalnego ludzkości i kwestii przeludnienia na Ziemi. Dlatego głównym założeniem było stłoczenie masy ludzkiej w poszczególnych pomieszczeniach. Zarębski użył wielu artefaktów odnoszących się do  rozrodczości i seksu, narodzin i śmierci. Jedna z części spektaklu została nazwana roboczo „żywą galerią”, w której artysta umieścił obiekty zamrożone w lodzie. Były to m.in. małe laleczki postaci ludzkich. W czasie spektaklu lód się topił i zamrożone postaci stawały się coraz wyraźniejsze. W spektaklu w Dublinie zamrożone laleczki wisiały na sznurach zamieszonych na okrągłym stołem, na którym leżały egzemplarze sztuki. Lód topił się, woda kapała bezpośrednio na nie. Publiczność przechadzała się wokół stołu.

Najbardziej spektakularną częścią działań Zarębskiego była instalacja Przymierzalnia pasów cnoty. Artysta zaprojektował dwie kabiny; jedna z manekinem prezentującym stalową konstrukcję pasa cnoty, druga kabina miała być w zamyśle artysty interaktywna. W czasie premiery Zarębski zapraszał kobiety do wejścia do kabiny i przymierzenia pasa.

Artysta stworzył także gablotę z żywą rzeźbą - leżała w niej naga postać kobieca, na jej ciele poprzyczepiał plasterki marchwi i ogórka za pomocą igieł od strzykawki, tworząc w ten sposób strefę kontaktu. Jednocześnie był to gest – podpis artysty, jego znak rozpoznawczy.

Zarębski ustawił także wózek dziecięcy z żywymi białymi królikami – oczywista metafora kopulacji i rozmnażania – obok którego na usypanym piachu leżał manekin kobiety (górna połowa). Częścią instalacji – scenografii była też rzeźba zbudowana z telewizora i otwartej lodówki (na ekranie telewizora umieścił wiszące prezerwatywy z malutkimi laleczkami), torebki z żywnością dla niemowląt, smoczki, ruchomą rzeźbę zbudowaną z fabrycznej taśmy transmisyjnej z laleczkami, które szybko się po niej przesuwały i wpadały do dużego pojemnika, stolik dla naukowców ubranych w białe fartuchy studiujących zbyt szybki przyrost naturalny. Instalacja otoczona była doniczkami paproci.

Na premierze Zarębski wykonał także działanie, które nie było potem powtarzane: grał na cienkich długich pręcikach metalowych, które umieścił na górnej  krawędzi skrzyni. Pociągał pręcikami jak strunami, wykonując swojego rodzaju koncert. Widzowie spektaklów popremierowych widzieli tylko pozostałości po koncercie – pręciki zwisające ze skrzyni.

Na zewnątrz, na ścianie budynku teatru były przyczepione wanienki do kąpieli niemowląt. 

Do spektaklu granego  w Chicago artysta zbudował dużą rzeźbę, która była zawieszona na ścianie w pozycji poziomej. Był to materac przecięty horyzontalnie piłą tarczową. Widać było jego „wnętrzności”, W środku była umieszczona neonówka. Częścią instalacji był też manekin.

Przyrost naturalny - reż. Kazimierz Braun

Teatr Współczesny we Wrocławiu, 1979

Dublin, Irlandia, 1981

Sitges, Hiszpania, 1981

Chicago, USA, 1989